Alÿs, Francis Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień

przejdź do treści

ur. w Belgii w 1959, artysta konceptualny mieszkający w Meksyku. Wykorzystuje różnorodne media – tradycyjne i nowe – aby wzbudzić u słuchaczy poetyckie poczucie wyobcowania w kwestiach społecznych i politycznych.

Wychował się w Herfelingen w Belgii, gdzie jego ojciec był sędzią sądu apelacyjnego. Studiował architekturę w Instytucie Architektury w Tournai (1978–83) oraz Istituto Universitario di Architettura w Wenecji (1983–86). W 1986 po raz pierwszy odwiedził Meksyk w ramach belgijskiej pomocy w odbudowie miasta po katastrofalnych trzęsieniach ziemi w 1985. W ciągu następnych kilku lat Alÿs poświęcił się sztuce, doceniając jej swobodę i elastyczność, i postanowił pozostać w Meksyku. Ze względów osobistych i politycznych, a także aby jeszcze bardziej zdystansować się od Belgii i swoich wcześniejszych działań, przyjął wówczas nazwisko Alÿs. W 1986 porzucił zawód architekta i przeniósł się na stałe do Meksyku, gdzie do dziś mieszka i pracuje.

Jego twórczość sytuuje się w interdyscyplinarnej przestrzeni sztuki, architektury i praktyki społecznej. Alÿs ma różnorodny dorobek artystyczny i performatywny, którego główną osią jest badanie napięć w wielkich miastach oraz geopolityka. Wykorzystuje szeroki wachlarz mediów, od malarstwa po performans, w jego pracach wyraźnie widać napięcie między polityką a poetyką, indywidualnym działaniem a bezsilnością. Alÿs często organizuje paseos – spacery będące wyrazem sprzeciwu wobec podporządkowania przestrzeni publicznej.

Cykliczne powtórzenia oraz mechanika postępu i regresu również wpływają na charakter działań i mitologię Alÿsa: artysta pokazuje kontrast pomiędzy czasem geologicznym i technologicznym, sięgając po praktykę społeczną związaną z ziemią, w ramach której bada pamięć indywidualną oraz zbiorowe mitologie. Często wykorzystuje plotki – rozpowszechnia swoje efemeryczne prace pocztą pantoflową i za pomocą storytellingu. Nadal rozwija zapoczątkowaną w 1999 serię filmową Children’s Games, która obejmuje już ponad 30 filmów przedstawiających dzieci bawiące się w Afganistanie, Iraku, Meksyku, Europie i Hongkongu. Seria ta odzwierciedla praktykę nawiązywania kontaktu z inną kulturą poprzez obserwowanie i filmowanie dzieci podczas zabawy.

Alÿs podsumował swój sposób działania w następujący sposób: „To, co mnie interesuje, rzadko jest widoczne na pierwszy rzut oka. Zanim zrozumiem, czego szukam, jestem już w trakcie realizacji projektu”.