Message for the Year of the Metal Rat II - Anna Sowa
Odwołania do Chin, wykorzystujące nagrania terenowe oraz fragmenty przemówienia generalnego sekretarza Komunistycznej Partii Chin i prezydenta Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinpinga, znalazły się w tym utworze nieprzypadkowo. Nie jest to bynajmniej związane z epidemią COVID-19 z roku 2020. Kompozycja ta stanowi w dużym stopniu efekt moich doświadczeń z rocznej rezydencji w Szanghaju i podróży po Chinach w latach 2017–18. Pobyt w Państwie Środka niejednokrotnie powracał w moich myślach, które skumulowały się i stały impulsem do skomponowania utworu.
Chiny dla człowieka wychowanego i ukształtowanego w kulturze europejskiej to kraj paradoksów. Wynika to głównie ze współistnienia na wielu płaszczyznach pojęć czy zjawisk często przeciwstawnych sobie. Koegzystencja symultanicznie występujących kontrastów jest trudna do pojęcia dla Zachodu, przyzwyczajonego do myślenia dychotomicznego. W Chinach skrajne różnice można zaobserwować dosłownie wszędzie – w warstwie urbanistycznej, estetycznej, materialnej, poglądowej, a nawet duchowej.
W moich wspomnieniach Chiny ukazują się jako kraj, w którym po jednej stronie ulicy znajdują się luksusowe butiki ekskluzywnych światowych marek, a po drugiej – małe, walące się bary. Kapitalizm współistnieje tu z socjalizmem rynkowym. Zmechanizowana, kilkumilionowa metropolia przechodzi płynnie w krajobraz nieskażonej i pełnej harmonii natury. Nowoczesność łączy się z tradycją, zaawansowana technologia wykorzystywana jest na równi z prostymi narzędziami.
W tym wszystkim, między zachwytem a krytyczną refleksją, niezwykłą różnorodnością a homogenizacją, jest gdzieś niezwerbalizowany niepokój, który oddaje ambiwalencję zarówno podmiotu, jak i przedmiotu moich przeżyć.
Złożoność Państwa Środka zobrazowałam w strukturze kompozycji, starając się stworzyć nową jakość brzmieniową. W warstwie dźwiękowej dominuje rytm, który jest czynnikiem formotwórczym utworu. Pierwiastek ludzki łączy się z elementami wygenerowanymi sztucznie. Natura, medytacja i cisza przeciwstawione są technologii, destrukcji i jazgotowi. Porządek przeradza się w chaos.
Anna Sowa