Mukaiyama, Tomoko Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień

przejdź do treści

holendersko-japońska pianistka, artystka wizualna i reżyserka. Po studiach w Tokio i Stanach Zjednoczonych (Indiana) kontynuowała edukację w Amsterdamie, gdzie obecnie mieszka. W 1990 dała debiutancki koncert, w 1991 wygrała prestiżowy konkurs Gaudeamus. Jako ceniona interpretatorka muzyki dawnej i nowej zapraszana jest przez wiele renomowanych orkiestr i zespołów z całego świata, jak m.in. Ensemble Modern (Frankfurt), London Sinfonietta, Emsemble intercontemporain i Royal Concertgebouw Orchestra. Inspiruje swoją grą kompozytorów (był wśród nich Louis Andriessen, który napisał dla niej utwór). 

Narusza granice muzyki klasycznej. Jako pianistkę i artystkę wizualną fascynują ją niekonwencjonalne projekty artystyczne, gry z konwencjami własnego instrumentu, własnej profesji i wykonawstwa w szerokim sensie. Doświadczenie estradowe pozwala jej nadawać nowy wymiar przestrzeni koncertowej. Jako artystka multimedialna tworzy instalacje, realizuje projekty łączące muzykę z tańcem nowoczesnym, pokazem mody i obrazem. Współpracuje z reżyserami filmowymi, projektantami, architektami, tancerzami i fotografami, takimi jak Marina Abramović, Merzbow, Jiří Kylián i Michael Gordon. Występowała m.in. w Royal Concertgebouw w Amsterdamie, Sydney Opera House i podczas Yokohama Triennale. 

Interesuje ją obecność i nieobecność kompozytora, słuchacza i wykonawczyni. Przykładem nowego wymiaru przestrzeni koncertu jest projekt for you (2002) – jego premiera odbyła się podczas Triennale w Yokohamie w obecności jednego słuchacza, który wylicytował bilet na aukcji; chodziło o intensyfikację doświadczenia tego odbiorcy, konfrontowanego z muzyką, z pianistką, a przed wszystkim z samym sobą. W Show me your second face (2007) Mukayiama przeobraziła się wraz z fortepianem w tzw. fashion sculpture (tworzoną dla pokazów mody). Z kolei w instalacji muzycznej Mo-Ichido (2008) połączyła zapachy organiczne z wideo. W Koncercie fortepianowym z multimediami zachęcała odbiorców do udziału w wykonaniu. Utwór ten był z powodzeniem prezentowany w pięciu salach na świecie i stał się inspiracją dla filmu dokumentalnego Water Children (2011). Jednym ze znaków rozpoznawczych Mukayiamy jest Multus (2012–), seria koncertów z przywoływanym w nowych wcieleniach minimalistycznym utworem Canto Ostinato Simeona ten Holta, za każdym razem na nowo wizualizowanym według pomysłu artystki, z wykorzystaniem wideo i sztuki świateł. 

Ostatnio zwraca się ku sztukom performatywnym, m.in. w utworze tanecznym SHIROKURO, prezentowanym podczas Holland Festival 2013 w choreografii Nicole Beutler, ze światłami Jeana Kalmana. Z 2016 pochodzi produkcja na wielką skalę: La Mode. Artystka bada w niej i dekonstruuje tożsamość naszych czasów, konsumeryzm, materializm i fetyszyzm świata mody. We współpracy z Maison Hermès le Forum stworzyła swój najnowszy wielki projekt Pianist (2019), w którym grała 24 razy przez 24 kolejne dni, równocześnie wystawiając instalację utworzoną przez las fortepianów.

Obecnie pracuje nad nowymi projektami dla Saitama Gold Theatre w Japonii i amsterdamskiego Het Nationale Ballet, nawiązała także współpracę z kompozytorem Aleksandrem Raskatowem. Producentem jej projektów artystycznych jest Tomoko Mukaiyama Foundation, która otrzymuje doroczne granty rządowe Dutch Performing Arts Fund.