Aperghis, Georges
ur. w Atenach w 1945, mieszka i tworzy w Paryżu od 1963. W swoich kompozycjach prowokuje przede wszystkim pytania o język i znaczenie. Jego utwory instrumentalne, wokalne i sceniczne penetrują granice zrozumiałości. Lubi tworzyć kręte ścieżki, na których odbiorca musi pozostać aktywny (historie i zdarzenia pojawiają się, po czym nagle są odrzucane).
Muzyka Aperghisa nie jest ściśle związana z żadną dominującą współcześnie estetyką muzyczną, wpisuje się jednak w nurty swojej epoki poprzez dialog z innymi formami sztuki, a także niezwykłą otwartość na tematy naukowe i społeczne. Odmienność spektakli Aperghisa wiąże się z innowacyjnym stosowaniem elektroniki, sztuki wideo, maszyn, automatów i robotów. Artysta blisko współpracuje z grupą wykonawców wpisujących się integralnie w jego proces twórczy: komikami (Edith Scob, Michaelem Lonsdale’em, Valérie Dréville, Josem Houbenem), instrumentalistami (Jean-Pierre’em Drouetem, Richardem Dubelskim, Geneviève Strosser, Nicolasem Hodgesem, Ulim Fusseneggerem) oraz wokalistami (Martine Viard, Donatienne Michel-Dansac i Lionelem Peintre’em). Od lat 90. przy nowych projektach współpracuje także z tancerkami (Johanne Saunier, Anną Teresą De Keersmaeker) i przedstawicielami sztuk wizualnych (Danielem Lévym, Kurtem D’Haeseleerem czy Hansem Op de Beeckiem). Zamówione u niego utwory mają w swoich repertuarach najważniejsze europejskie zespoły grające muzykę współczesną: Ictus, Klangforum Wien, Remix, Musikfabrik, Ensemble Modern, Ensemble intercontemporain, soliści i chór rozgłośni SWR. Georges Aperghis jest laureatem m.in. Nagrody im. Mauricio Kagela (2011), Złotego Lwa za całokształt osiągnięć (przyznanego podczas weneckiego Biennale Musica w 2015), nagrody Fundacji BBVA „Granice wiedzy” w kategorii muzyki współczesnej (2016), nagrody Fundacji Christopha i Stephana Kaske (2016), Grand Prix SACD (2018), nagrody Fundacji Ernsta von Siemensa (2021). Artysta sam publikuje swoją muzykę, można ją bezpłatnie pobrać na stronie aperghis.com (redagowanej w całości przez Francine Lajournade / Didascalia). Kompozycje artysty można także znaleźć w katalogu Editions Durand (Universal Music Publishing Classical: www.durand-salabert-eschig.com).
Wybrane utwory (od 2000): La Nuit en tête na sopran i sekstet instrumentalny (2000), Machinations na cztery głosy żeńskie, elektronikę i projekcję wideo (2000), Le petit chaperon rouge na partie dziecięce i sześć instrumentów, tekst według baśni Czerwony Kapturek Charles’a Perraulta (2001), Quatorze Jactations na baryton (2001), Petrrohl na sześć głosów solo (2001), I. X. na skrzypce solo (2001–02), Print Music na fortepian (2002), Dark Side, monodram do tekstu według Orestei Ajschylosa w przekładzie François Regnaulta na mezzosopran i osiemnastu muzyków (2002), Paysage sous surveillance na dwoje aktorów, dwa klarnety, dwie wiolonczele i dwa syntezatory do tekstu Heinera Müllera (2002), Le Reste du temps na wiolonczelę, cymbały i zespół (2003), Alter-Face na dwa fortepiany (2004), Avis de tempête, opera do libretta kompozytora i Petera Szendy’ego, według tekstów Hermana Melville’a, Charles’a Baudelaire’a, Williama Szekspira, Franza Kafki i Victora Hugo (2004), Wölfli-Kantata do tekstów Adolfa Wölfliego na chór mieszany i zespół wokalny sześciu solistów (2005), Contretemps na sopran i zespół (2006), Bloody Luna na wiolonczelę solo i zespół (2007), Happy End na zespół, elektronikę i film animowany Hansa Op de Beecka do tekstu zaczerpniętego z baśni Tomcio Paluch Charles’a Perraulta (2007), Dans le mur na fortepian i elektronikę (2007), Teeter-Totter na zespół (2008), See Saw na zespół (2008), Quartet Movement (2009), Happiness Daily na sopran, mezzosopran i zespół (2009), P.S. na saksofon solo (2010), Les Boulingrin, opera buffa według Georges’a Courteline’a (2010), Luna Park, spektakl dla czterech wykonawców, tekst: Georges Aperghis i François Régnault (2011), Trio na fortepian, skrzypce i wiolonczelę (2012), Le soldat inconnu na baryton i zespół (2013), Solo na klarnet kontrabasowy (2013), Retrouvailles na dwie perkusje (2013), Wild Romance na sopran i zespół (2013), Pubs–Reklamen na sopran solo (2000–15), Études pour orchestre (2012–15), Concerto for accordion na akordeon solo i wielką orkiestrę (2015), Intermezzi na zespół (2015–16),Passwords dla sześciu śpiewaków (2016), Migrants na dwa głosy żeńskie i zespół (2016–17), Thinking Things, spektakl na czterech wykonawców, rozszerzenia robotyczne, wideo, światła i instrumenty elektroniczne (2018), Obstinate na kontrabas solo (2018), Der Lauf des Lebens dla dwudziestu trzech muzyków i sześciu śpiewaków (2018), The Messenger na zarb solo (2019).