Lang, Bernhard Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień

przejdź do treści

ur. w 1957 w Linzu austriacki pianista i kompozytor. Ukończył średnią szkołę muzyczną i Konserwatorium im. Antona Brucknera w rodzinnym mieście, następnie studiował grę na fortepianie, jazz i aranżację, a także filozofię i germanistykę w Grazu. W latach 1977‒81 współpracował z różnymi zespołami jazzowymi, m.in. Septetem Ericha Zanna. Po ukończeniu studiów pianistycznych rozpoczął naukę kompozycji pod kierunkiem Andrzeja Dobrowolskiego, który przybliżył mu techniki nowej muzyki, oraz kontrapunktu u Hermanna Markusa Pressla, który z kolei wprowadził go w tajniki twórczości Josefa Matthiasa Hauera. W Grazu poznał Göstę Neuwirtha – miał się stać jednym z najważniejszych dla niego twórców, ponieważ przez wiele lat udzielał mu lekcji kompozytorskich poza oficjalnym systemem uniwersyteckim. W świat muzyki mikrotonowej wprowadził go Georg Friedrich Haas, który zamówił u Langa kompozycję ćwierćtonową na potrzeby Festiwalu Musikprotokoll 1988. 

Artysta wielokrotnie pracował i wykładał w Nowym Jorku, w latach 2003–22 prowadził zaś katedrę kompozycji na Uniwersytecie Sztuk w Grazu. Uczył również w ramach Międzynarodowych Wakacyjnych Kursów Nowej Muzyki w Darmstadcie, podczas festiwalu Ostrava Days, na uczelniach artystycznych w Berlinie i Wiedniu, a także w Monachium, Heidelbergu, Hamburgu, Bazylei, Oslo, Madrycie, Londynie i Lucernie. Otrzymywał stypendia oraz obejmował rezydentury w takich instytucjach, jak: Internationale Künstlerhaus Villa Concordia w Bambergu, Wien Modern, Künstleratelier Thomas Bernhard Archiv w Gmunden, Theater Basel czy Sächsische Staatskapelle Dresden. Jest laureatem m.in.: Nagrody Muzycznej Miasta Wiednia, Erste Bank Kompositionspreis, Outstanding Artist Award oraz Österreichischer Kunstpreis für Musik. Od 2014 jest też członkiem berlińskiej Akademie der Künste. 

Jego dzieła wykonywano m.in. w ramach Festiwalu Styryjska Jesień, moskiewskich Alternatyw i Modern Festival, Biennale w Hanowerze, Dni Muzyki Absolutnej w Allentsteigu, KlangArten, Resistance Fluctuation w Los Angeles, Międzynarodowych Wakacyjnych Kursów Nowej Muzyki w Darmstadcie, Wien Modern, festiwali w Salzburgu, Donaueschingen i Witten. 

Wraz z Winfriedem Ritschem i Thomasem Musilem skonstruował w Instytucie Muzyki Elektronicznej w Grazu generator pętli oraz generator pętli wizualnych. Jest także autorem licznych instalacji, m.in. Schwarze Bänder pokazanej na monachijskim festiwalu Musica Viva 2005. W latach 2002–12 wielokrotnie podejmował współpracę z choreografami: Xavierem Le Royem, Christine Gaigg, Willim Dornerem i Silke Grabinger. Główną dziedzinę zainteresowań Langa stanowi od 1999 teatr muzyczny wywiedziony z jego interpretacji pojęć różnicy i powtórzenia. Zrealizował swe koncepcje w takich projektach jak Das Theater der WiederholungenI Hate MozartMontezuma – Fallender AdlerDer Golem czy ParZeFool

Lang występuje także jako improwizator solo i w duetach. Mieszka w Wiedniu. 

Wybrane utwory (od 2013): Songbook 2 na baryton i fortepian do tekstów Dietera Sperla i Christiana Loidla (2013), Songbook 3 na sopran i fortepian do tekstów z Dywanu Wschodu i Zachodu (2013), Monadologie XXIV: The Stoned Guest, miniopera na trzy głosy, flet, klarnet, wiolonczelę, akordeon i perkusję (2013), Monadologie XXV: 10 Paintings na wielką orkiestrę wg obrazów Lisy Abbott-Canfield (2013), Monadologie XXVI: for Pauline and Conrad na dwoje skrzypiec nastrojonych w odległości ćwierćtonu wg Paganiniego i Bacha (2013), Monadologie XXVII: Brahms-Variationen na klarnet, wiolonczelę i fortepian (2013), DW23 – ...Loops for Dr. X na klarnety, skrzypce i wiolonczelę z przetwornikami, gitarę elektryczną, keyboard i laptop (2013), DW24 – ...Loops for Al Jourgensen na saksofon i zespół (2013), DW23b – ...Loops for Dr. X na klarnety, flet elektryczny, wiolonczelę z przetwornikiem, gitarę elektryczną, keyboard, laptop i kontrabas (2014), Der Golem, teatr muzyczny na wielką orkiestrę, chór i głosy wg Gustava Meyrincka (2014), Monadologie XXXII: The Cold Trip I–II na instrumenty i głosy wg Podróży zimowej Schuberta (2014), Monadologie XXX: Hammer na pianoforte wg Sonaty „Hammerklavier” Beethovena (2014), Monadologie XXIX: London in the Rain na flet prosty, flet poprzeczny, harfę i klawesyn (2014), DW25 – ...more loops for U. na kontrabas (2014), Intermezzo Nr. 1–3 na fortepian (2015), Monadologie XXXI: For Franz III na cytrę i kwintet smyczkowy wg Kwintetu C-dur Schuberta (2015), Monadologie XXVIII: Seven Two na kwintet smyczkowy, harfę i gitarę wg VII Symfonii Beethovena (2015), Sisyphos-Fragmente, siedem utworów na wielki chór wg Homera (2015), ParZeFool, teatr muzyczny na głosy, chór, zespół i dwoje muzyków jazzowych wg Parsifala Wagnera (2016), DW23c na klarnet basowy, obój basowy, skrzypce, wiolonczelę, sampler, syntezator, fortepian i gitarę elektryczną (2016), DW27 – Loops for Gerry na saksofon i fortepian (2016), DW29 – Loops for Szymański na dwa akordeony (2016), HIOB, teatr muzyczny do libretta Josepha Rotha i Michaela Sturmingera na głosy, chór, orkiestrę i trio jazzowe (2017–18), DW28 – Loops for Davis na klarnet basowy, sampler i orkiestrę (2017), Songbook 2.1 na głos i zespół kameralny (2019), Cheap Opera #1 Répétitions’ do tekstów europejskich polityków prawicowych z lat 1926–2018 na trzy głosy i elektronikę (2019), Monadologie XXXVI: Chopin 12 Etudes na fortepian (2016–20), Monadologie XXXIX na skrzypce i orkiestrę (2019–20), Der Hetzer, teatr muzyczny wg Otella Verdiego na głosy, wielką orkiestrę i chór, z interwencjami rapowymi (2019–20), The Travel Agency is on Fire na głos i pięć instrumentów, playback, wideo i live-loops (2020), GAME 2-4-5 The Mirror Stage’ na cztery głosy, gitarę elektryczną i ambisonic loops (2020), GAME 6-4-9 Masques’ na dziewięć głosów (2020), Monadologie XXXIX.2 Redux na skrzypce i zespół (2020), GAME 8-4-4 na cztery gitary i amplifikację (2020), Cheap Opera #2 Playing Trump’ do libretta Dietera Sperla (2020), Das Hirn na głos, osiem instrumentów i wideo do tekstu Friedricha Dürrenmatta (2021), Cheap Opera #3 ‘May’ na sześć głosów, klarnet basowy, wideo i live electronics (2021), Dora, teatr muzyczny do libretta Franka Witzela (2021–22), A Song for Rachela na 19 instrumentów, live electronics i głos, do tekstów z Archiwum Ringelbluma (2022), Radical Loops na sześcioro skrzypiec, perkusję, amplifikację i playback (2022–23).