64. „Warszawska Jesień” Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień

przejdź do treści

ZANURZENIE

Szanowni Państwo,
tegoroczna Warszawska Jesień zanurza się w przestrzeni i czasie. W dźwiękach, znakach symbolach. Pozwala doświadczyć ich złożoności, różnorodności, niejednoznaczności i polifoniczności.

Wrzuceni na głęboką wodę, pozornie nie tylko tracimy na wadze, ale także gubimy się. Wtedy przychodzi do nas jednak czucie intensywne i głębokie. Realne jak dotyk. Zanurzeni w przestrzeni, doznajemy jej niczym rozchodzących się kręgów na wodzie: od słyszenia wewnętrznego, cielesności, przez odwiedzanie pomieszczeń wypełnionych dźwiękami, po odbiór odgłosów ulicy i miasta. Świat rozbrzmiewa w wielu punktach naraz. Zanurzenie w czasie rodzi nieustanne „teraz”. Słyszymy echa życia publicznego, piętrzących się komunikatów informacyjnych, przychodzi do nas historia z jej momentami węzłowymi, formatywnymi wydarzeniami społecznymi.

Na tegoroczną Warszawską Jesień składają się koncerty, formy operowe i okołooperowe, spektakle muzyczne, instalacje, performanse, działania w przestrzeni publicznej, spotkania z artystami, warsztaty kompozytorskie i audycje Festiwalowego Radia Internetowego. Prezentujemy: ponad 60 kompozytorek, kompozytorów, autorek i autorów ze specjalną obecnością na Festiwalu Elżbiety Sikory, Ash Fure i Krzysztofa Knittla; 31 prawykonań i premier, z czego 18 dotyczy utworów przez Festiwal zamówionych i ulokowanych w trzech festiwalowych nurtach: głównym, Warszawskiej Jesieni Klubowo i Małej Warszawskiej Jesieni; a także wydarzenia mające status towarzyszących tegorocznemu Festiwalowi. Poniżej znajduje się przybliżenie festiwalowego programu. Cieszymy się na festiwalowe spotkania z Państwem, zwłaszcza że mamy szansę doświadczać tych spotkań osobiście, nie tylko w internecie. Peryskop festiwalowej łodzi podwodnej idzie w dół, a Jesień zanurza się w muzyce i dźwiękach na dobrych dziewięć dni.

Do zobaczenia, do usłyszenia!

Jerzy Kornowicz
Dyrektor Festiwalu


POCHŁONIĘCIE. W czasie koncertu inauguracyjnego w wykonaniu Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia pod dyrekcją Vincenta Kozlovsky’ego oraz koncertu finałowego z udziałem Chóru i Orkiestry Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Robertasa Šervenikasa obecni na sali koncertowej otoczeni będą dźwiękami rozbrzmiewającymi nie tylko z estrady, lecz także z różnych stron widowni. Nie stanowi to jedynie zabiegu akustycznego, ale ma przynosić przywołane już wyżej „czucie głębokie” i pochłonięcie przez muzykę.



TRWANIE HISTORII. Zanurzenie w czasie, historia, pozycja jednostki wobec opresyjnej sytuacji politycznej i kulturowej stanowi problematykę opery Pierre’a Jodlowskiego Alan-T. Utwór przypomina losy polskich kryptologów, którzy przed II wojną światową złamali kod Enigmy – niemieckiej maszyny szyfrującej. Centralną postacią tej opery jest genialny matematyk angielski Alan Turing, który koordynował pracę zespołu pracującego nad brytyjską kopią Enigmy. Operę tę zaprezentują Nadar Ensemble i soliści. Dzieło stanowi współprodukcję Warszawskiej Jesieni z IRCAM – Centre Pompidou, SWR Donaueschinger Musiktage oraz De Bijloke Muziekcentrum i zostało zamówione przez Compagnie éOle, IRCAM – Centre Pompidou i Philharmonie de Paris. Projekt jest organizowany we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza.

LOSY WSPÓLNE. Historia i pamięć stanowią osnowę utworu Głosy Krzysztofa Knittla do wierszy Jana Polkowskiego, nawiązujących do gdańskich wydarzeń grudniowych roku 1970. Losy polskie według Norwida to perspektywa nowego utworu elektroakustycznego Norwid’Elipsa Elżbiety Sikory, bliskiego formom radiowym. Z kolei materię dźwiękową elektroakustycznych interludiów Obecność autorstwa Marka Chołoniewskiego stanowią odgłosy i atmosfera życia społecznego. Te trzy utwory składają się na wydarzenie odwołujące się do znaków i przeżyć społeczno-kulturowych istotnych dla stanu tożsamości społecznej. W utworze Krzysztofa Knittla wystąpią aktorzy, Chain Ensemble i Chór Filharmonii Narodowej przygotowany przez Bartosza Michałowskiego. Całość zaś prowadzi Andrzej Bauer.

OPLOT LITERACKI. W kompozycjach Aleksandra Nowaka i Mikołaja Laskowskiego czas realny splata się z literackim – spod pióra Stanisława Lema. Te utwory kompozytorów polskich powstały w wyniku współpracy Instytutu Adama Mickiewicza z zespołem Klangforum Wien. W programie znalazły się także utwory Cezarego Duchnowskiego, Larsa Pettera Hagena i Olgi Neuwirth. Literackie konotacje ma również Bunkier. Fake opera Wojciecha Błażejczyka, nawiązująca do twórczości Franza Kafki, ale traktująca też o dzisiejszej mowie nienawiści i manipulacjach informacyjnych obecnych w przestrzeni publicznej. Reżyserem muzycznego spektaklu jest Waldemar Raźniak, wykonawcami – soliści i Hashtag Ensemble pod dyrekcją Lilianny Krych.

OBIEKTY I STANY DŹWIĘKOWE. Na tegorocznej Warszawskiej Jesieni zwracamy uwagę na muzyczne formy nienarratywne i obiektowe, skłaniające bardziej do bycia wśród dźwięków niż podążania za ich przebiegiem. Tak jest na koncercie grupy hand werk, rozszerzającej dźwiękowość o brzmienia obiektów fonicznych i „przedmiotów elektronicznych” w utworach autorstwa Kuby Krzewińskiego, Luísa Antunesa. Peny, Sabriny Schroeder, SukJu Na i Manosa Tsangarisa, prezentowanych w nowej muzycznej przestrzeni Warszawy przy ulicy Rakowieckiej. Ponadgodzinne zanurzenie w czasie i mikrozdarzeniach muzycznych przynosi Transamorem – Transmortem Éliane Radigue w projekcji przestrzennej zrealizowanej w ATM Studio. Wrzucenia w czas doświadczamy w instalacji Czarodziejska góra, czyli opera patologiczna autorstwa Adama Dudka i Tadeusza Wieleckiego.

ŻYCIOPISANIE. Nowe formy to kontynuacja Form żeńskich – koncertu prezentowanego podczas zeszłorocznej edycji Warszawskiej Jesieni – w formie utworu kolektywnego autorstwa Dobromiły Jaskot, Katarzyny Krzewińskiej, Pawła Malinowskiego, Jacka Sotomskiego, Mateusza Śmigasiewicza i Marty Śniady w reżyserii Huberta Sulimy. We’re here to spektakl muzyczny w reżyserii Katarzyny Kalwat i dramaturgii Beniamina Bukowskiego z utworami kompozytorów takich jak: Wojtek Blecharz, Óscar Escudero, Ash Fure, Sara Glojnarić, Laure M. Hiendl i Göksu Kunak, Neo Hülcker, Rafał Ryterski i Josh Spear. Zarówno Nowe formy, jak i We’re here dotykają prywatności, związków międzyludzkich i ich wyrazu muzycznego. Ale jednocześnie odnoszą się do społecznej wspólnotowości z jej różnorodnością modeli życia tworzących zasób bogaty i nieredukowalny.

RÓŻNORODNOŚĆ. Po raz dziewiętnasty na Warszawskiej Jesieni występuje polsko-niemiecka orkiestra European Workshop for Contemporary Music, drugi rok z rzędu z udziałem młodych muzyków związanych z Uniwersytetem Muzycznym Fryderyka Chopina i Chopin University Modern Ensemble. W programie ich koncertu znalazły się utwory Mortona Feldmana, Matthiasa Krügera, Moniki Szpyrki i Niny Šenk. Solistami są: Klaudiusz Baran i Eva Resch, dyryguje Rüdiger Bohn. Po kilku latach starań, przedłużonych przez pandemię, gościmy na Festiwalu JACK Quartet z koncertem, który przynosi prawykonanie emptyloop – kwartetu Aleksandry Gryki – oraz prezentacje utworów Clary Iannotty, Helmuta Lachenmanna i Sky Macklay.

MIASTO. W przestrzeń miasta wychodzimy w koncercie-performansie plenerowym – na Przyczółku Grochowskim – według scenariusza i z kompozycjami Krzysztofa Knittla oraz w czterech soundwalks – spacerach muzycznych odbywających się w czterech dzielnicach Warszawy według scenariusza Krzysztofa Marciniaka i Joanny Zabłockiej.

KLUB. Zapraszamy do Pardon, To Tu na koncerty Warszawskiej Jesieni Klubowo, w czasie których zaprezentujemy estetyczne i poznawcze pole wspólne muzyki klubowej i współczesnej.

NAJMŁODSI. Polecamy też wydarzenia Małej Warszawskiej Jesieni. Ten nurt Festiwalu, przeznaczony dla odbiorców w wieku od lat 2 do 12 (ale nie tylko), w tym roku z założenia wypełnia muzyka kompozytorów obecnych także w festiwalowym nurcie głównym, chodzi bowiem o ukazanie ich twórczej wszechstronności i swego rodzaju alter ego.

I WIĘCEJ. Istotnie wzbogacają Festiwal imprezy towarzyszące, wśród nich konferencja Warsaw Autumn Festival Its Role and Significance for the Musical Life of the Countries on Both Sides of the Iron Curtain (and After its Fall) zorganizowana przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, koncert jubileuszowy wielkiej damy europejskiej sceny muzycznej Doiny Rotaru organizowany przez Instytut Rumuński, No-One Show – spektakl muzyczny z VR autorstwa Jerzego Bielskiego, premiera spektaklu Lalki autorstwa i w reżyserii Michała Zdunika w Teatrze Komuna Warszawa, koncert #Elektrofonia z nową muzyką elektroniczną studentów i absolwentów UMFC, koncert Sinfonia Varsovia String Quintet z utworami Krzysztofa Pendereckiego, Tadeusza Bairda i prawykonaniem kwintetu Ignacego Zalewskiego oraz VIII Performans na dźwięki poświęcony twórczości Romana Haubenstocka-Ramatiego.

KOMPOZYTORKI I KOMPOZYTORZY. Wśród twórców i grup twórczych z dziełami mającymi swoje prawykonania lub premiery światowe (**), polskie (*) oraz będące zamówieniami Festiwalu (WJ) znajdziemy artystów takich jak (w porządku alfabetycznym): Mark Applebaum*, Magdalena Barszcz / Maximiliano Bober / Aleksandra Chciuk / Gustaw Gliwiński / Aleksandra Kowalczyk / Kuba Krzewiński /  Krzysztof Marciniak / Mikołaj Ratajczak / Izabela Smelczyńska / Aneta Stefańska / Mateusz Śmigasiewicz / Sławomir Wojciechowski - spacery dźwiękowe**(WJ), Aleksandra Bilińska** (WJ), Marek Chołoniewski** (WJ), Wojtek Blecharz, Wojciech Błażejczyk** (WJ), Cezary Duchnowski*, Adam Dudek / Tadeusz Wielecki** - instalacja, Óscar Escudero**, Morton Feldman*, Mirosław Filonik / Tadeusz Sudnik**, Ash Fure*, Sara Glojnarić**, Henryk Mikołaj Górecki, Aleksandra Gryka**, Lars Petter Hagen*, Laure M. Hiendl* , Neo Hülcker*, Clara Iannotta*, Dobromiła Jaskot / Katarzyna Krzewińska / Paweł Malinowski / Marta Śniady / Mateusz Śmigasiewicz / Jacek Sotomski – kompozycja kolektywna** (WJ), Pierre Jodlowski** (Compagnie éOle, IRCAM–Centre Pompidou i Philharmonie de Paris), Krzysztof Knittel** (WJ), Matthias Kranebitter** (WJ i Wien Modern), Matthias Krüger*, Kuba Krzewiński** (WJ), Helmut Lachenmann, Mikołaj Laskowski**,  Sky Macklay*, Rafał Mazur, Anna Szwajgier / Horacy Muszyński** (WJ), Olga Neuwirth**, Aleksander Nowak*, Luis Antunes Pena, Éliane Radigue*, Rafał Ryterski** (WJ), Giacinto Scelsi, Sabrina Schroeder, Salvatore Sciarrino, Elżbieta Sikora** (WJ), Josh Spear**, SukJu Na*, Monika Szpyrka** (WJ), Nina Šenk*, Manos Tsangaris, Bartek Wąsik** (U-jazdowski), Artur Zagajewski, Agata Zubel*, Lidia Zielińska**, Wojciech Ziemowit Zych** (WJ i Filharmonia Narodowa) i Wacław Zimpel.  

WYKONAWCY. Na estradach tegorocznych festiwalowych wydarzeń pojawią się: Orkiestra i Chór Filharmonii Narodowej, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach, Klangforum Wien, zespół European Workshop for Contemporary Music, Nadar Ensemble, Chain Ensemble, Hashtag Ensemble, hand werk, JACK Quartet, Kwadrofonik i Formy Żeńskie; dyrygenci: Vincent Kozlovsky, Bas Wiegers, Andrzej Bauer, Lilianna Krych, Rüdiger Bohn i Robertas Šervenikas; wśród solistów: Klaudiusz Baran, Joanna Freszel, Marta Grzywacz, Agata Zubel, Monika Łopuszyńska, Eva Resch, Renata Guzik, Michał Górczyński i Bartłomiej Duś.

MIEJSCA. Jesteśmy obecni w wielu miejscach Warszawy, m.in.: w Filharmonii Narodowej m.in.: Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina, ATM Studio, Garnizonie Sztuki, Teatrze Komuna Warszawa, Pardon, To Tu, Muzeum Pragi, Nowym Świecie Muzyki, Centrum Sztuki Współczesnej Zamku Ujazdowskim i siedzibie Sinfonii Varsovii, Zespole Państwowych Szkół Muzycznych Nr 1, Akademii Sztuk Pięknych i Austriackim Forum Kultury oraz otwartych przestrzeniach Przyczółka Grochowskiego, publicznych miejscach w Centrum Warszawy, na Żoliborzu, Woli i warszawskiej Pragi.  Wydarzenia festiwalu są transmitowane w Internecie.

WSPÓŁPRACA. Tegoroczny festiwal powstał przy współpracy z: Instytutem Adama Mickiewicza, Instytutem Literatury, Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca, Instytutem Francuskim w Polsce, festiwalami Wien Modern i Donaueschinger Musiktage, IRCAM, Niemiecką Radą Muzyczną, siecią festiwali ULYSSES, Filharmonią Narodową, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, Uniwersytetem Muzycznym Fryderyka Chopina, Programem Drugim i Trzecim Polskiego Radia, Teatrem Komuna Warszawa, Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, klubem Pardon, To Tu i Austriackim Forum Kultury.

Program Festiwalu może ulec zmianie.