We’re here Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień

przejdź do treści

We’re here, we’re queer, get used to it (z ang. jesteśmy tu, jesteśmy queer, przyzwyczajcie się) – slogan stosowany przez osoby należące do społeczności LGBTQ+, spopularyzowany przez kolektyw Queer Nation w latach 90. 

Queer Nation – nowojorski kolektyw aktywistów, powstały w 1990 roku. Jego głównym celem była walka z ówczesną nagonką na osoby LGBTQ+, wynikającą z szerzącej się epidemii wirusa HIV oraz sytuacji politycznej w Stanach Zjednoczonych. Czas działalności Queer Nation zbiegał się z szerzeniem kultury osób LGBTQ przez takie postaci jak Madonna (Vogue, kultura balowa) czy Cyndi Lauper (działalność charytatywna). 

Queer (z ang. dziwny) – nie-heteronormatywny, nie-cispłciowy, należący/a do społeczności LGBTQ+. W naukach humanistycznych termin ten dotyczy badań nad społecznym wymiarem tożsamości płciowej oraz seksualnej. W kulturze popularnej był obecny od jej początków, a zwłaszcza w latach 70. i 80., kiedy towarzyszył erze disco oraz działalności artystów pop-kulturowych i rockowych, takich jak Aerosmith czy Boy George. 

Niebinarność– termin stosowany na określenie osób, które nie identyfikują się jednoznacznie jako mężczyzna albo kobieta. Osoby niebinarne często wolą, aby wobec nich stosować zaimki osobowe oni/ich (they/them). Jedną z niezwykle popularnych osób niebinarnych w muzyce jest Arca – producent/producentka muzyki elektronicznej. 

Transpłciowośćtransseksualność – określenie zbiorcze cech osób, których tożsamość płciowa czy też seksualna nie jest zgodna z płcią przypisaną w momencie urodzenia. Często osoby te decydują się na tzw. tranzycję (w jęz. ang. transitioning) – proces polegający na korekcie płci, zarówno na poziomie prawnym, jak i fizycznym. Transpłciową ikoną muzyki klasycznej jest Wendy Carlos – autorka muzyki między innymi do filmu Stanleya Kubricka Mechaniczna Pomarańcza

Drag queen/king – osoba uprawiająca sztukę teatralną polegającą na odgrywaniu przerysowanej roli, najczęściej postaci o płci przeciwnej do płci biologicznej wykonawcy. Przerysowanie zachodzi na poziomie wyglądu lub zachowania, co dodaje zwykle performansom drag specyficznego humoru. Jedną z najczęściej uprawianych form przedstawień dragowych jest tzw. lip-sync. Najbardziej znanymi międzynarodowymi artystami i artystkami dragu są między innymi RuPaul, Divine, Lillyn Brown, Landon Cider. W Polsce – chociażby Kim Lee i Twoja Stara, ale też Eugeniusz Bodo w filmie Leona Trystana Piętro wyżej

—


Queer to dziwność. Queer to odstępstwo od konwencji. To postawa, sposób bycia, sposób rozeznania i akceptacji własnej tożsamości, orientacji seksualnej, ciała, które nie mieści się w zastanych formach społecznych. Są to kwestie – jakże zasadnicze – generalnego rozpoznawania siebie wobec świata. 

Jak rozumieć w tym kontekście queerową muzykę? W naszym przeświadczeniu forma muzyki jest nierozerwalnie związana z tożsamością i codziennym doświadczeniem jej twórczyń i twórców. Muzyka queerowa przekracza narzucone ramy, konwencje, zastane rozwiązania. Jest odmienna, czy to w brzmieniu, formie, czy szerzej rozumianej estetyce. Z czasem jest adaptowana, trafia do muzyki popularnej oraz wysokiej – staje się elementem otaczającej nas rzeczywistości. Tak więc bez queeru oraz wszystkich wyżej wspomnianych zjawisk nie da się napisać historii kultury. I to nie tylko dlatego, że muzyka queerowa jest sama w sobie warta uwagi. W pierwszej kolejności muzyka ta to przede wszystkim osoby za nią stojące – twórcy i twórczynie należący do społeczności LGBTQ+. Ludzie, którzy stale walczą o swoją podmiotowość i widoczność w dyskursie społecznym oraz politycznym. Muzyki queerowej więc nie da się sprowadzić do prostych przymiotników i rzeczowników – do jej odkodowania potrzebna jest nam zindywidualizowana, queerowa optyka, dostosowana do każdej stojącej za nią twórczej osoby.